Galaktobureko/Γαλακτομπούρεκο

~LT~

Turbūt susimastėte, kas tas galaktobureko? Iš tiesų, man labai sunku surasti tinkamą žodį, norint nupasakoti, kas tai. Tai tradicinis graikiškas sirupu gardintas pyragas su filo tešla ir itin gardžiu pieno su manų kruopomis kremu.

Iš dalies, mes kaip ir užaugome valgydami panašų kremą, tik jį vadindavome manų koše, net nesusimąstydami, kad kažkur kitoje šalyje šiek tiek patobulinta tokia košė naudojama gaminant įvairius pyragus. Todėl net neabejoju, kad jį pagaminti bus tikrai nesunku tiems, kurie, kaip ir aš, užaugome gamindami ir valgydami tokias košes. 

~GR~

Η έλληνες γνωρίζουν το γαλακτομπούρεκο πάρα πολύ καλά γι'αυτό δεν χρειάζεται να σας το παρουσιάσω. Έχετε μεγαλώσει τρώγοντας αυτό το υπέροχο γλυκό γεμάτο σιρόπι, γεύση, κανέλα, γάλα... Ομως για τους λιθουανούς που διαβάζουν το μπλογκ μου είναι κάτι καινούριο, κάτι ξένο, κάτι που θέλει ιδιαίτερη περιγραφή. 

Η αλήθεια είναι ότι τα σιροπιαστά για εμένα ήταν και ακόμα είναι ένα κομμάτι ζαχαροπλαστικής αρκετά δύσκολο γιατί δεν μεγάλωσα με αυτά τα γλυκά. Αλλά μ'αρέσουν πολύ! Ίσως επειδή είναι αρκετά άγνωστο θέμα και μ'αρέσει να ανακαλύπτω καινούρια πράγματα.

~LT~

Dviems 26 cm skersmens pyragams

• 1 įpakavimo filo tešlos
• 1.5 litro pieno, 3.5 % riebumo
• 6 kiaušiniai
• 300 g cukraus
• 90 g sviesto
• 1 apelsino žievelės
• vanilės
• 85 g smulkių manų
• 55 g miltų
• ~200 g sviesto, lydyto, filo tešlai sutepti

Sirupui

• 1 kg cukraus
• 500 g vandens
• 250 g gliukozės sirupo (jo neturint, naudojame 1.5 kg cukraus)

Sirupas

Sirupą reikia gaminti iš vakaro, nes šiam pyragui jis reikalingas visiškai atvėsęs. 

Taip pat, kaip pastebėjote, jam reikalingas labai tirštas sirupas.

Puode sumaišome visus ingredientus, verdame, kol užverda. 

Įlašiname keletą lašų citrinos sulčių (tam, kad sirupas sekančią dieną nesusicukruotų) ir paliekame atvėsti.

Šiam galaktoburekui viso nurodyto kiekio sirupo neprireiks, bet dažniausiai jo pasiruošiame kiek daugiau.

Kremas

Į didesnį puodą supilame pieną, pusę cukraus, gabaliukais supjaustytą sviestą. Kaitiname ant vidutinės ugnies, kol užvirs. 

Dubenyje sumaišome likusį sviestą, smulkius manus, miltus ir kiaušinius. Kai pienas užverda, supilame į kiaušinių masę dalį karšto pieno, maišome, kad susilygintų temperatūros. 

Tuomet supilame įšilusią kiaušinių masę į verdantį pieną. 

Sumažiname ugnį, maišome šluotele kremą, kol jis ima tirštėti. Tai įvyks pakankamai greitai.

Kaitiname apie porą minučių, kol kremas taps pakankamai tirštas ir lėtai burbuliuos.

Nukeliame nuo ugnies, įmaišome apelsino žievelę ir vanilę.

Galaktobureko surinkimas

Ištepame lydytu sviestu molinę formą, įklojame pirmą filo tešlos lakštą, kraštines paliekant išorėje. Ištepame sviestu.

Įklojame antrą tešlos lakštą, dedame jį įstrižai pirmajam lakštui, kraštines paliekant ir vėl išorėje. Ištepame sviestu. 

Perpjauname trečiąjį lakštą vertikaliai pusiau ir įklojame vieną perpjautą pusę ant jau esančių lakštų, kad uždengtų visą pagrindą.

Sudedame pusę paruošto kremo, išlyginame paviršių. Užlenkiame link centro visas apatinių filo lakštų kraštines, ištepame sviestu.

Dedame pusiau perpjautą filo tešlos lakštą taip, kad uždengtų visą paviršių. Ištepame sviestu. Atsargiai nupjauname tešlą pagal molinę formą, švelniai užkišame ją pagal kraštines. Taip uždedame iš viso 4 sluoksnius, juos ištepant gausiai sviestu. 

Dedame į šaldytuvą, kad sustingtų.

Įkaitiname orkaitę iki 200 C, ištraukiame galaktobureką iš šaldytuvo, peiliu švelniai padaliname (tik viršutinius sluoksnius) paviršių į 8 dalis (darant kryžius), kepame apie 30-40 minučių, kol paviršius įgauna rusvą spalvą.

Ištraukiame ir sulaistome šaltu sirupu karštą galaktobureką. Pilame sirupą dalimis po keletą samčių, palaukiant, kol jį sugers. Paliekame atvėsti.

Mums jis skaniausias šaltas, palaikytas kelias valandas šaldytuve.

~GR~

Για 2 πήλινα ταψιά 26 εκ. διαμέτρου

• 1 πακέτο φύλλο κρούστας, λεπτό
• 1.5 λίτρο γάλα πλήρες
• 6 αυγά
• 300 γρ ζάχαρη
• 90 γρ βούτυρο
• ξύσμα από 1 πορτοκάλι
• βανίλια
• 85 γρ σιμιγδάλι ψιλό
• 55 γρ αλεύρι
• ~ 200 γρ βούτυρο, λιωμένο (για τα φύλλα)

Το σιρόπι (το φτιάχνουμε αποβραδής)

• 1 κιλό ζάχαρη
• 500 γρ νερό
• 250 γρ γλυκόζη (αν δεν έχετε γλυκόζη, ανεβάζουμε τη ποσότητα της ζάχαρης στο 1.5 κιλό)

Για την κρέμα

Σε μια μεγάλη κατσαρόλα ρίχνουμε το γάλα, τη μισή ζάχαρη και το βούτυρο κομμένο σε μικρά κυβάκια. Τα βράζουμε σε μέτρια φωτιά.

Σε μια μπασίνα ανακατεύουμε την υπόλοιπη ζάχαρη, το σιμιγδάλι, το αλεύρι και τα αυγά.

Όταν το γάλα αρχίζει και βράζει, πέρνουμε μια ποσότητα και τη ρίχνουμε στο μείγμα των αυγών. Ανακατεύουμε να πάρει την ίδια θερμοκρασία. Μετά, ρίχνουμε το μείγμα των αυγών στο γάλα που βράζει, χαμηλώνουμε τη φωτιά, βράζουμε, ανακατεύοντας με ένα σύρμα μέχρι να πήξει η κρέμα.

Βγάζουμε από τη φωτιά, προσθέτουμε το ξύσμα πορτοκαλιού και τη βανίλια.

Το γαλακτομπούρεκο

Βουτυρώνουμε το πήλινο ταψί και βάζουμε το πρώτο φύλλο αφήνοντας τις άκρες του απ'έξω. Το βουτυρώνομε καλά και βάζουμε το δεύτερο φύλλο σταυρωτά. Πάλι βουτυρώνουμε.

Κόβουμε το τρίτο φύλλο στη μέση κάθετα και βάζουμε το ένα κομμάτι στο κέντρο του ταψιού να καλύψει όλο το πάτο. Το βουτυρώνουμε.

Βάζουμε τη μισή κρέμα, ισιώνουμε την επιφάνειά της. Διπλώνουμε προς το κέντρο τις άκρες των φύλλων που υπάρχουν, τα βουτυρώνουμε.

Βάζουμε το κομμένο στη μέση (κάθετα) φύλλο, βουτυρώνουμε, κόβουμε τις περιττές άκρες που βγαίνουν έξω από το ταψί. Απαλά σπρώχνουμε τις κομμένες άκρες να πάνε μέσα (κοντά στα τοιχώματα). Έτσι επαναλαμβάνουμε με άλλα 3 φύλλα. Μη ξεχνάμε να τα βουτυρώσουμε πολύ καλά.

Βάζουμε το γαλακτομπούρεκο στο ψυγείο να σφίξει το βούτυρο.

Προθερμαίνουμε το φούρνο στους 200 C. Βγάζουμε το γαλακτομπούρεκο από το ψυγείο και με το μαχαίρι χαράζουμε ελαφρά την επιφάνειά του στα 8 κομμάτια.

Ψήνουμε για 30-40 λεπτά μέχρι να πάρει μια χρυσαφένια χρώμα.

Βγάζουμε και σιροπιάζουμε το ζεστό γαλακτομπούρεκο με κρύο σιρόπι.

Αφήνουμε να ρουφίξει καλά το σιρόπι.

Μας αρέσει το γαλακτομπούρεκο παγωμένο, γι'αυτό το βάζουμε στο ψυγείο για μερικές ώρες.

Σιρόπι

Βάζουμε όλα τα υλικά μαζί σε μια κατσαρόλα. Τα ζεσταίνουμε μέχρι να πάρει μια βράσει.

Προσθέτουμε λίγες σταγόνες χυμό λεμονιού και βγάζουμε από τη φωτιά. Χρησιμοποιούμε την επόμενη μέρα.